Alternatywna spółka inwestycyjna (ASI) funkcjonuje na rynku od 2016 roku. Stanowi ona formę alternatywnego funduszu inwestycyjnego, a więc instytucji wspólnego inwestowania, która gromadzi środki od wielu inwestorów, by następnie lokować je zgodnie z ustaloną polityką inwestycyjną, w ich wspólnym interesie. ASI nie została uregulowana jednym, kompleksowym aktem prawnym. Zasady jej działania można znaleźć m.in. w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W kwestiach korporacyjnych natomiast zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu spółek handlowych.


W praktyce ASI nie jest odrębnym typem podmiotu prawnego. Może ona funkcjonować w jednej z następujących form organizacyjnych:

  • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej lub spółki europejskiej, albo
  • spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem pozostaje spółka kapitałowa (z o.o., akcyjna lub europejska).

Działalność ASI skupia się na pozyskiwaniu aktywów i ich inwestowaniu zgodnie z przyjętą polityką inwestycyjną. Ustawa ogranicza zakres działalności ASI do tego typu czynności (z nielicznymi wyjątkami przewidzianymi w przepisach). Kluczowym elementem jej funkcjonowania jest więc posiadanie i przestrzeganie określonej polityki inwestycyjnej. Polskie regulacje prawne definiują ją jako sposób lokowania aktywów ASI, przy czym jest ona opisana w dokumentach założycielskich oraz wewnętrznych regulaminach spółki.


Co istotne, posiadanie tylko jednego inwestora nie wyklucza prowadzenia działalności w formie ASI. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opracował bowiem wytyczne, które mają znaczący wpływ na funkcjonowanie tych podmiotów. Zgodnie z nimi, jeżeli przepisy krajowe, akty założycielskie czy inne wiążące postanowienia nie zabraniają przedsiębiorstwu pozyskiwania środków od więcej niż jednego inwestora, uznaje się, że spełniony został warunek zbierania kapitału od wielu uczestników.


W świetle powyższego można rozważać, czy niektóre spółki celowe spełniają warunki uznania ich za ASI. Przy takiej analizie decydujące będzie ustalenie, czy dana spółka:

  • posiada politykę inwestycyjną w opisanym wyżej znaczeniu,
  • może być traktowana jako instytucja wspólnego inwestowania,
  • pozyskuje środki finansowe w sposób, który można uznać za gromadzenie aktywów.


Warto również zaznaczyć, że zarządzanie ASI powierzone jest podmiotowi określanemu jako zarządzający alternatywną spółką inwestycyjną. Może nim być wyłącznie:

  • spółka kapitałowa będąca samą alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający, lub
  • spółka kapitałowa pełniąca funkcję komplementariusza ASI, działająca jako zewnętrznie zarządzający.

W zależności od wielkości portfela inwestycyjnego, zarządzający ma obowiązek uzyskać wpis do rejestru zarządzających ASI bądź zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego.


W przypadku zamiaru utworzenia ASI i zgłoszenia jej do rejestru ZASI prowadzonego przez KNF, zaleca się skorzystanie z pomocy prawnika specjalizującego się w tego typu postępowaniach. Procedura rejestracyjna przed Komisją Nadzoru Finansowego jest bowiem złożona i wymaga doświadczenia oraz sprawności w udzielaniu odpowiedzi na wezwania organu nadzoru.