ESG – Społeczna odpowiedzialność w raportowaniu zgodnie z Europejskimi Standardami Zrównoważonego Rozwoju (ESRS)

Strategia Unii Europejskiej w zakresie Europejskiego Zielonego Ładu znajduje swoje odzwierciedlenie w licznych regulacjach, wymaganiach oraz standardach raportowania odnoszących się do kwestii środowiskowych (E – environment), społecznych (S – social) oraz ładu korporacyjnego (G – governance). Niniejszy artykuł koncentruje się na elemencie „S”, czyli społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

W ramach Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) aż cztery odrębne standardy zostały poświęcone aspektom społecznym. Dotyczą one m.in. zatrudnienia, relacji w łańcuchu wartości, oddziaływania na społeczności lokalne oraz odpowiedzialności wobec konsumentów.

ESRS S1 – Zatrudnienie

Standard ESRS S1 obejmuje aż 17 ujawnień, dotyczących zagadnień związanych z własną siłą roboczą przedsiębiorstwa.

  1. Polityki zarządzania wpływem na pracowników – przedsiębiorstwo powinno ujawniać przyjęte polityki służące identyfikacji, ocenie oraz łagodzeniu istotnych wpływów na pracowników, w tym polityki w zakresie praw człowieka i przeciwdziałania dyskryminacji.
  2. Współpraca z pracownikami – konieczne jest przedstawienie zasad dialogu z pracownikami i ich przedstawicielami w zakresie pozytywnego i negatywnego wpływu działalności oraz mechanizmów uwzględniania ich opinii w procesach decyzyjnych.
  3. Procedury łagodzenia negatywnych skutków – przedsiębiorstwo powinno opisać procesy mające na celu zapobieganie lub minimalizowanie negatywnych oddziaływań na pracowników, w tym funkcjonujące kanały zgłaszania skarg i procedury ich rozpatrywania.
  4. Zarządzanie wpływem i ryzykiem – należy przedstawić działania podejmowane w celu zarządzania wpływem, ryzykami i możliwościami dotyczącymi pracowników, wraz z oceną ich skuteczności.
  5. Cele ilościowe i jakościowe – spółka powinna wskazać cele czasowe i wynikowe związane z redukowaniem negatywnego wpływu, wzmacnianiem pozytywnego oddziaływania lub zarządzaniem ryzykiem w odniesieniu do własnej siły roboczej.
  6. Charakterystyka zatrudnienia pracowniczego – ujawnieniu podlega struktura zatrudnienia, w tym liczba pracowników z podziałem na płeć, rodzaj umowy (na czas określony, nieokreślony) oraz wymiar etatu.
  7. Charakterystyka zatrudnienia niepracowniczego – należy również uwzględnić dane dotyczące osób samozatrudnionych lub zatrudnionych w innej formie niż stosunek pracy.
  8. Układy zbiorowe i dialog społeczny – raportowanie obejmuje stopień objęcia pracowników układami zbiorowymi oraz poziom ich reprezentacji w dialogu społecznym w obrębie EOG.
  9. Struktura demograficzna – spółka ujawnia rozkład płci na najwyższych szczeblach zarządzania oraz strukturę wiekową pracowników (poniżej 30, 30–50, powyżej 50 lat).
  10. Wynagrodzenia – należy wskazać, czy pracownicy otrzymują wynagrodzenie adekwatne do odpowiednich punktów odniesienia, a w razie rozbieżności – określić kraje i odsetek pracowników poniżej standardu.
  11. Ochrona socjalna – przedsiębiorstwo raportuje zakres objęcia pracowników ochroną socjalną w przypadku choroby, wypadku, bezrobocia, macierzyństwa czy emerytury oraz identyfikuje kraje, w których takie zabezpieczenie nie obowiązuje.
  12. Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami – spółka ujawnia procentowy udział pracowników niepełnosprawnych.
  13. Szkolenia i rozwój – ujawnieniu podlega zakres zapewniania pracownikom możliwości rozwoju kompetencji.
  14. Bezpieczeństwo i higiena pracy – raport obejmuje dane dotyczące systemu BHP, liczby urazów, chorób zawodowych i wypadków śmiertelnych, także wśród osób pracujących na terenie jednostki.
  15. Urlopy rodzinne – spółka przedstawia informacje o prawie do urlopu związanego z rodziną i stopniu jego wykorzystania z podziałem na płeć.
  16. Różnice płacowe – należy wskazać procentową różnicę wynagrodzeń między kobietami a mężczyznami oraz relację wynagrodzenia najwyżej opłacanej osoby do średniej płacy w spółce.
  17. Incydenty i skargi – raport obejmuje liczbę skarg lub naruszeń praw pracowniczych, w tym sankcje i odszkodowania nałożone w okresie sprawozdawczym.

W przypadku uznania przez jednostkę, że kwestie zatrudnienia nie są istotne z perspektywy raportowania, nie jest wymagane uzasadnienie takiej oceny – odmiennie niż w przypadku standardu ESRS E1.

ESRS S2 – Pracownicy w łańcuchu wartości

Standard ESRS S2 przewiduje pięć ujawnień dotyczących osób wykonujących pracę w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa.

  1. Polityki zarządzania wpływem – spółka opisuje polityki odnoszące się do wpływu na osoby zatrudnione w łańcuchu wartości, uwzględniając prawa człowieka oraz zakres grup objętych tymi politykami.
  2. Dialog i współpraca – raport obejmuje procesy współpracy z osobami pracującymi w łańcuchu wartości i ich przedstawicielami oraz sposób, w jaki ich opinie wpływają na decyzje przedsiębiorstwa.
  3. Łagodzenie negatywnych skutków – ujawnieniu podlegają procesy zmierzające do ograniczenia negatywnego wpływu na pracowników w łańcuchu wartości, w tym funkcjonujące mechanizmy skargowe.
  4. Zarządzanie ryzykiem i możliwościami – spółka przedstawia działania dotyczące wpływu na osoby wykonujące pracę w łańcuchu wartości, zarządzania ryzykami i wykorzystania możliwości oraz ocenę skuteczności tych działań.
  5. Cele strategiczne – należy zaprezentować cele dotyczące redukcji negatywnego oddziaływania, wzmacniania pozytywnych efektów lub zarządzania ryzykiem i szansami w kontekście pracowników w łańcuchu wartości.

Analogicznie jak w przypadku ESRS S1, jeżeli spółka uzna, że kwestie te nie są istotne, nie ma obowiązku ujawniania uzasadnienia tej oceny.

ESRS S3 – Społeczności dotknięte działalnością jednostki

Standard ESRS S3 skupia się na wpływie działalności przedsiębiorstwa na społeczności, których może ona dotyczyć. Przewiduje on pięć ujawnień:

  1. Polityki oddziaływania na społeczności – spółka przedstawia polityki dotyczące zarządzania istotnymi wpływami, ryzykami i możliwościami wobec społeczności lokalnych.
  2. Dialog społeczny – należy opisać procesy współpracy z przedstawicielami społeczności w zakresie rzeczywistych i potencjalnych skutków działalności.
  3. Procedury łagodzenia skutków – ujawnieniu podlegają działania zmierzające do łagodzenia negatywnych wpływów oraz funkcjonujące kanały zgłaszania problemów.
  4. Zarządzanie wpływem i skuteczność działań – spółka raportuje podejmowane środki w zakresie zarządzania wpływem na społeczności oraz ocenia efektywność podejmowanych działań.
  5. Cele strategiczne – przedsiębiorstwo wskazuje cele dotyczące redukowania negatywnych skutków lub wzmacniania pozytywnego wpływu na społeczności lokalne.

Podobnie jak przy standardach S1 i S2, brak istotności tych kwestii zwalnia z obowiązku publikowania uzasadnienia takiej oceny.

ESRS S4 – Konsumenci i użytkownicy końcowi

Ostatni z czterech standardów społecznych – ESRS S4 – odnosi się do odpowiedzialności wobec konsumentów i użytkowników końcowych. Również obejmuje pięć ujawnień:

  1. Polityki dotyczące produktów i usług – przedsiębiorstwo ujawnia przyjęte polityki w zakresie zarządzania wpływem produktów i usług na konsumentów, w tym ryzyka i możliwości.
  2. Dialog z konsumentami – należy przedstawić procesy współpracy z konsumentami i użytkownikami końcowymi w zakresie ich opinii i wpływu na decyzje przedsiębiorstwa.
  3. Procesy łagodzenia wpływu – raport obejmuje wdrożone procedury mające na celu ograniczenie negatywnych skutków działalności wobec konsumentów, a także kanały zgłaszania skarg.
  4. Zarządzanie ryzykiem i skuteczność działań – spółka opisuje działania podejmowane w celu zarządzania wpływem na konsumentów oraz ocenia ich efektywność.
  5. Cele strategiczne – należy wskazać cele ukierunkowane na ograniczenie negatywnych skutków, zwiększenie pozytywnego oddziaływania lub zarządzanie ryzykiem i możliwościami związanymi z konsumentami.

Tak jak w poprzednich przypadkach, brak istotności obszaru objętego ESRS S4 nie wymaga ujawnienia uzasadnienia tej oceny.

Podsumowanie

Obszar „S” w ramach standardów ESRS stanowi kompleksowy zestaw regulacji obejmujących relacje przedsiębiorstwa z jego pracownikami, osobami zatrudnionymi w łańcuchu wartości, społecznościami oraz konsumentami. Wdrożenie tych wymogów wymaga od spółek nie tylko odpowiedniego raportowania, ale również faktycznego zarządzania społecznymi aspektami swojej działalności – zgodnie z zasadami odpowiedzialnego i zrównoważonego rozwoju.