Alternatywne spółki inwestycyjne (ASI) zyskały na popularności dzięki elastycznym zasadom inwestycyjno-regulacyjnym i możliwości pozyskiwania kapitału poza klasycznymi funduszami publicznymi. Poniżej wyjaśniamy, jak oferować prawa udziałowe w ASI, kiedy mówimy o ofercie publicznej, jakie są wymagania dokumentowe oraz jakie istnieją ścieżki wprowadzania instrumentów ASI do obrotu.
Co to jest ASI i dlaczego rośnie zainteresowanie
Alternatywne spółki inwestycyjne to wehikuły, które zyskały na popularności w ostatnich latach ze względu na uproszczone zasady inwestycyjno-regulacyjne. Coraz więcej zarządzających aktywami jest zainteresowanych oferowaniem praw udziałowych w ASI oraz wprowadzeniem ich do obrotu.
ASI to wehikuły inwestycyjne, których portfel może obejmować nie tylko tradycyjne aktywa (akcje/obligacje), ale też nieruchomości, dzieła sztuki, metale szlachetne, nowe technologie (np. blockchain). W praktyce pozwala to lepiej dopasować strategię do horyzontu i profilu ryzyka inwestorów.
Co oznacza „wprowadzenie ASI do obrotu” w praktyce
Wprowadzenie nie dotyczy „ASI jako statusu”, tylko instrumentów finansowych wyemitowanych przez ASI (np. akcje w formie S.A. lub obligacje). „Wprowadzenie do obrotu” polega więc na dopuszczeniu instrumentów ASI do rynku regulowanego (np. GPW) albo do alternatywnego systemu obrotu (ASO, np. NewConnect/BondSpot). Równolegle, poza rynkiem, możliwe jest oferowanie prywatne (private placement) bez dopuszczania do obrotu.
Ramy prawne: oferta publiczna, marketing AIF i dokumenty ofertowe
- Oferta publiczna – komunikat kierowany do nieoznaczonego adresata (szerokiego kręgu odbiorców). Co do zasady wymaga prospektu albo zwolnienia z obowiązku prospektowego (zależnie od wielkości i charakteru oferty).
- Oferta prywatna (private placement) – skierowana do ograniczonego kręgu inwestorów, najczęściej profesjonalnych. Tu kluczowe są reguły marketingu AIF (ASI jest AIF), wymogi informacyjne oraz zgodność materiałów z MiFID.
- Dokumenty ofertowe – przy ofercie publicznej mogą być wymagane: prospekt (dla dopuszczenia/dużych ofert) lub krótsze dokumenty informacyjne (dla mniejszych ofert – zależnie od progów i trybu oferty).
- Dopuszczenie do obrotu – na rynku regulowanym (prospekt, spełnienie kryteriów dopuszczeniowych, obowiązki informacyjne) lub w ASO (dokument informacyjny, zasady danego alternatywnego rynku).
Oferowanie praw udziałowych w ASI – publicznie czy prywatnie?
Oferta publiczna praw udziałowych w ASI (kiedy, dla kogo, dokumenty)
- Cel: szerokie pozyskanie kapitału, zwiększenie rozpoznawalności, potencjalna płynność po dopuszczeniu do obrotu.
- Dokumenty: prospekt (lub zwolnienie + dokument informacyjny – zależnie od progu i trybu); warunki oferty (liczba/rodzaj papierów, widełki ceny, harmonogram, zasady wcześniejszego zamknięcia zapisów).
- Obowiązki: zgodność z przepisami o ofercie publicznej (w tym zakaz marketingu „ponad tryb”), rzetelne ujawnienia, właściwa dystrybucja materiałów.
Oferta prywatna (private placement) praw udziałowych w ASI
- Cel: szybka runda finansowania u profesjonalnych (family offices, HNWI, instytucje).
- Dokumenty: memorandum/information package, umowy inwestycyjne, uchwały korporacyjne; zwykle bez prospektu (bo brak publicznego charakteru oferty).
- Marketing AIF: w Polsce co do zasady do inwestorów profesjonalnych; komunikacja do detalicznych jest co do zasady ograniczona (wyjątki wynikają z odrębnych reżimów i wymogów).
Wprowadzanie akcji/obligacji ASI do obrotu – ścieżki GPW/ASO
- Rynek regulowany (GPW) – wymóg prospektu, spełnienia kryteriów (m.in. kapitalizacja, free float, corporate governance), bieżące raportowanie (ESPI), polityka informacji poufnych (MAR).
- ASO (NewConnect/BondSpot) – dokument informacyjny i zasady ASO; niższy próg wejścia kosztem mniejszej ekspozycji niż GPW.
- Decyzja: dobierana do skali emisji, profilu inwestorów, dojrzałości ładu korporacyjnego i celów IR.
Dlaczego oferowanie praw udziałowych w ASI jest ważne?
Pozwala na pozyskanie kapitału do realizacji projektów ASI, dywersyfikację portfela inwestycyjnego oraz większą widoczność na rynku (co może podnieść atrakcyjność oferty i wycenę). Dodatkowo: otwiera ścieżki follow-onów, umożliwia rotację akcjonariatu oraz ułatwia budowę track-recordu dla kolejnych rund.
Jak przygotować się do oferowania praw udziałowych w ASI – krok po kroku
Krok 1: Diagnoza trybu i adresatów
Zdefiniuj, czy oferta ma być publiczna (szeroki zasięg) czy prywatna (ograniczony krąg, głównie profesjonaliści). Ustal formę prawną i instrument (akcje/udziały/obligacje).
Krok 2: Dokument ofertowy
Dla oferty publicznej ustal, czy potrzebny będzie prospekt (dopuszczenie/duży wolumen) czy krótszy dokument informacyjny (mniejsza oferta). Przy ofercie prywatnej przygotuj memorandum i pakiet due diligence.
Krok 3: Ustalenie warunków oferty
Wielkość emisji, widełki ceny, harmonogram, zasady przydziału, możliwość wcześniejszego zamknięcia zapisów (opisz to jasno w warunkach).
Krok 4: Ścieżka dopuszczenia (jeśli planowana)
GPW (prospekt, kryteria dopuszczeniowe) albo ASO (dokument informacyjny). Uzgodnij rolę domu maklerskiego, KDPW, agenta emisji, banku płatnika.
Krok 5: Zgody korporacyjne i compliance
Uchwały, zmiany statutu/umowy, polityka informacji poufnych (MAR), listy insiderów, procedury ESPI – jeśli dotyczy.
Krok 6: Komunikacja i dystrybucja
Materiały marketingowe zgodne z trybem oferty (publiczny/prywatny), właściwe oznaczenia ryzyk, spójność danych (finanse, strategia, governance).
Korzyści i ryzyka: pełny obraz dla emitenta i inwestorów
Korzyści: kapitał na rozwój, większa rozpoznawalność, potencjalna płynność (po dopuszczeniu), profesjonalizacja ładu korporacyjnego.
Ryzyka: błędna kwalifikacja oferty (publiczna vs prywatna), niedostateczne ujawnienia (ryzyko roszczeń), naruszenia marketingowe AIF, niedoszacowanie obowiązków raportowych po dopuszczeniu (ESPI/MAR).
FAQ – najczęstsze pytania o oferowanie praw udziałowych w ASI
Czy każda oferta wymaga prospektu?
Nie. Zależnie od wielkości i charakteru oferty oraz ścieżki dopuszczenia – czasem wystarczy krótszy dokument informacyjny (dla mniejszych ofert), a przy ofercie prywatnej prospekt z zasady nie jest wymagany.
Czy można kierować ofertę do inwestorów detalicznych?
W przypadku ASI (AIF) marketing co do zasady adresowany jest do profesjonalnych; komunikacja do detalicznych jest ograniczona i wymaga spełnienia dodatkowych warunków.
Czy „wprowadza się do obrotu” ASI czy instrumenty?
Do obrotu dopuszcza się instrumenty (np. akcje ASI – S.A.); status „ASI” to nie instrument finansowy sam w sobie.
Czy mogę wcześniej zakończyć zapisy?
Tak, jeśli przewidzisz to w warunkach oferty i zakomunikujesz zgodnie z trybem (publiczny/prywatny).
Źródła
- Prospectus Regulation (UE) 2017/1129 – zasady prospektu i zwolnień.
- EU Listing Act – zmiany od 4.12.2024 r.: progi 12/5 mln, krótkie prospekty (EU Follow-on, EU Growth Issuance).
- Ustawa o ofercie publicznej (PL) – definicje i dopuszczenie do obrotu.
- Ustawa o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu AIF (PL) – ASI/ZASI, marketing AIF.
- KNF – oferty publiczne < 5 mln EUR (Q&A) – dokumenty informacyjne i praktyka.
Skontaktuj się z nami już dziś!

