Ministerstwo Finansów (MF) ujawniło planowane zmiany w zakresie opodatkowania fundacji rodzinnych, które mają wejść w życie już w 2025 roku. Procedowana przez resort nowelizacja koncentruje się w szczególności na zwiększeniu szczelności systemu podatkowego w celu ograniczenia nadmiernego korzystania z ulg podatkowych niezgodnych z intencją ustawy.
Nowe przepisy mające na celu uszczelnienie systemu opodatkowania
Według informacji opublikowanej w Wykazie Prac Legislacyjnych i Programowych Rady Ministrów, celem projektowanych zmian jest uporządkowanie przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Nowe przepisy mają również na celu eliminację rozbieżności interpretacyjnych oraz ograniczenie możliwości optymalizacji podatkowej przy wykorzystaniu fundacji rodzinnych.
Zgodnie z informacją opublikowaną w Wykazie Prac Legislacyjnych i Programowych Rady Ministrów: „Proponowane rozwiązania stanowią odpowiedź na istniejące obecnie potrzeby dotyczące uporządkowania przepisów podatkowych, wyeliminowania wątpliwości i rozbieżności interpretacyjnych oraz uszczelnienia systemu podatkowego. Realizują one ustalenia programowe obecnego rządu dotyczące budowy prostego, przyjaznego i zrozumiałego systemu podatkowego.”
Planowane zmiany mają na celu uporządkowanie przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Ministerstwo Finansów zamierza objąć podatkiem dochodowym sprzedaż majątku przez fundacje rodzinne, poprzez wprowadzenie regulacji zobowiązującej do zapłaty podatku w wysokości 19% od sprzedaży majątku wniesionego do fundacji przez fundatora, beneficjenta lub podmioty powiązane, jeżeli transakcja nastąpi przed upływem określonego czasu. Resort proponuje, aby okres ten wynosił 15 lat. Po jego upływie sprzedaż majątku należącego do fundacji nie będzie podlegała opodatkowaniu.
Zmiany w opodatkowaniu świadczeń dla beneficjentów i daninie solidarnościowej
Kolejną istotną zmianą jest poszerzenie podstawy obliczania daniny solidarnościowej o świadczenia wypłacane beneficjentom fundacji rodzinnych. Obecnie danina solidarnościowa, wynosząca 4%, jest płacona przez osoby, których roczny dochód przekracza 1 mln zł. Planowane zmiany zakładają, że świadczenia wypłacane z fundacji rodzinnej beneficjentom będą doliczane do innych dochodów, co zwiększy podstawę opodatkowania, kwalifikując dochody beneficjenta do zastosowania przepisów o daninie solidarnościowej.
Opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej fundacji rodzinnych
W projekcie nowelizacji ustaw o PIT i CIT przewidziano również zmiany dotyczące opodatkowania dochodów fundacji rodzinnych z ich udziałów w podmiotach transparentnych podatkowo. Obecnie dochody te są często zwolnione z opodatkowania, co dodatkowo stanowi zachętę do korzystania z tego rodzaju struktury. Jednakże nowe przepisy mają na celu objęcie tych dochodów podatkiem w sposób analogiczny do innych form działalności gospodarczej.
Wiceminister podkreślił, że proponowane zmiany są wstępem do dyskusji z zainteresowanymi stronami i mają na celu wyłącznie ograniczenie nadużyć. Zmiany te nie oznaczają, że fundacje rodzinne staną się stricte podatnikami. Resort chce jedynie wprowadzić przepisy, które uniemożliwią wykorzystywanie fundacji jako narzędzia do unikania opodatkowania.
Sankcje za niedozwoloną działalność gospodarczą
Resort zwrócił także uwagę na nieprecyzyjne przepisy dotyczące sankcji za prowadzenie niedozwolonej działalności gospodarczej przez fundacje rodzinne. Obecnie fundacje prowadzące działalność wbrew ustawie są karane jedynie podwyższonym podatkiem, co w ocenie resortu finansów nie nie spełnia przewidywanej funkcji odstraszającej. Proponowane zmiany mają na celu wprowadzenie bardziej rygorystycznych sankcji, w tym także możliwość rozwiązania fundacji przez sąd.
Termin wprowadzenia zmian
Planowany termin przyjęcia projektu ustawy to trzeci lub czwarty kwartał 2024 roku. Zmiany mają wejść w życie z początkiem 2025 roku, co powinno dać fundacjom czas na dostosowanie się do nowych przepisów.
Podsumowanie
Planowane zmiany w ustawie o fundacjach rodzinnych mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego poprzez ograniczenie nadużyć związanych z preferencyjnymi rozwiązaniami podatkowymi oraz walkę z agresywną optymalizacją podatkową. Wprowadzenie nowych przepisów z pewnością znacząco wpłynie na sposób funkcjonowania fundacji rodzinnych w Polsce, co w konsekwencji spowoduje zmiany w sposobie ich zarządzania.