Program o strukturze ESOP – w zależności od tego czy oparty jest na możliwości uzyskania przez uczestnika „prawdziwych” akcji/udziałów, warrantów subskrypcyjnych czy też oparty jest na „wirtualnych” udziałach/akcjach charakteryzuje się różnym poziomem bezpieczeństwa.
Wprowadzenie do struktury przedsiębiorstwa ESOP zbudowanego na bazie udziałów/akcji „wirtualnych” – z uwagi na fakt, że nie prowadzi do faktycznych zmian w strukturze właścicielskiej – zdaje się być rozwiązaniem o stosunkowo największym poziomie bezpieczeństwa.
Pomimo to, należy jednak zadbać aby w dokumentacji regulującej zasady programu, znalazły się postanowienia chroniące przedsiębiorcę w kilku dodatkowych obszarach. Poniżej prezentujemy kilka wybranych:
- Pierwszą kwestią, którą należy doprecyzować jest obowiązek zachowania wysokiego stopnia poufności – zarówno ogólnych zasad samego programu jak i sposobu ustalania Ceny wyjścia (warto zwrócić uwagę, że może ona być różna – w zależności od tego kto zostaje włączony do programu).
Dodatkowo, celem wielu przedsiębiorców jest utajnienie istnienia programu w strukturze organizacji, jako zarezerwowanego wyłącznie dla wybranych osób. Tak wysoki poziom poufności danych, musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w stosowanych rozwiązaniach regulacyjnych.
- Kolejnym istotnym obszarem, który należy zabezpieczyć, jest sytuacja uczestnika programu w momencie emisji dodatkowych udziałów/akcji lub też poszerzenia zasięgu samego programu – nie można narażać spółki na jakiekolwiek żądania „przeciwrozwodnieniowe” z jego strony.
- Konieczne jest również zabezpieczenie możliwości zmiany programu przez spółkę w praktycznie dowolnym momencie (jest to ważne szczególnie w przypadku przeniesienia spółki do innej jurysdykcji lub przekształcenia w inny rodzaj spółki/korporacji).
Dodatkowo, warto aby Regulamin wskazywał ścieżkę postępowania w przypadku przejścia uczestnika programu do pracy/podjęcia współpracy ze spółką powiązaną – pojawia się wówczas pytanie co z dotychczasowym uczestnictwem i z nabytymi prawami.
- Następnym – ważnym i obszernym – zagadnieniem jest uregulowanie w programie zasad ponoszenia zobowiązań podatkowych. Należy doprecyzować (aby uniknąć późniejszych nieprozumień z uczestnikiem) kto i za co płaci.
- Ani spółka, ani udziałowcy, ani osoby zarządzające spółką nie mogą ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody wynikowe uczestnika programu, w tym utracony zysk. Ważne jest to aby na mocy wdrożonego w spółce ESOP nie doszło do złożenia jakiejkolwiek deklaracji, zarówno odnośnie potencjalnych zysków samej spółki jak i – co ważniejsze – estymowanego zysku uczestnika. Pozwoli to uniknąć ewentualnych roszczeń z jego strony.